Η κατάληψη Βίλα Ζωγράφου είναι ένας κοινωνικός χώρος που λειτουργεί αυτοοργανωμένα, αντιεμπορευματικά, αντιιεραρχικά. Συμμετέχει εδώ και χρόνια, ενεργά, στους κοινωνικούς-ταξικούς αγώνες και αποτέλεσε το έδαφος στο οποίο κατάφεραν να διασυνδεθούν αρκετοί από αυτούς. Αγωνίζεται συλλογικά, αδιαμεσολάβητα, αυτοοργανωμένα στηρίζοντας απεργιακές κινητοποιήσεις και ευρύτερους αγώνες εργαζόμενων (φοιτητών και διοικητικών υπαλλήλων σε ΕΚΠΑ και ΕΜΠ, εκπαιδευτικών σε φροντιστήρια, ταχυφαγείο GAMATO, υπεράσπισης της κυριακάτικης αργίας). Στην κατάληψη πραγματοποιούνται ελεύθερα και αντιεμπορευματικά μαθήματα φιλοσοφίας, μουσικής, ξένων γλωσσών, φωτογραφίας, λειτουργεί βιβλιοθήκη, πραγματοποιούνται συλλογικές κουζίνες, προβολές ταινιών, θεατρικές παραστάσεις, θεματικά καφενεία, μπαρ οικονομικής ενίσχυσης κοινωνικών/ταξικών αγώνων.
O δήμος Ζωγράφου θεωρεί όλη αυτή τη δράση της Βίλας Ζωγράφου ιδιοτελή και περιχαρακωμένη και θέλει να την καταστείλει ώστε να «την παραδώσει στους δημότες του» (στην πραγματικότητα, σε όσους από αυτούς έχουν την οικονομική δυνατότητα) ως ωδείο. Υποστηρίζει, προσπαθώντας να δικαιολογήσει την πρόθεσή του να καταστείλει την κατάληψη, ότι η κρατική-δημοτική ιδιοκτησία θα μετατρέψει το χώρο σε «δημόσιο». Στόχος του δεν άλλος από την καταστολή ενός αυτοοργανωμένου, πραγματικά ριζοσπαστικού εγχειρήματος αντίστασης στην επιχειρούμενη κρατική και καπιταλιστική αναδιάρθρωση. Ενός εγχειρήματος που προτάσσει τη δημιουργία σχέσεων ελευθερίας, ισότητας και αλληλεγγύης, την αξιοπρέπεια, την αδιαμεσολάβητη δράση, εναντιώμενο σε κόμματα, κρατικούς φορείς, σχέσεις ιδιοκτησίας, εκμετάλλευσης κι εξουσίας.
Η στάση του δήμου Ζωγράφου ευθυγραμμίζεται πλήρως με την ευρύτερη πολιτική του Σύριζα απέναντι στα κινήματα που αρνούνται να αφομοιωθούν. Προεκλογικά, ο Σύριζα, στην προσπάθειά του να χρησιμοποιήσει τα κινήματα προς (το εκλογικό) όφελός του, παρουσίαζε ένα φιλοκινηματικό προσωπείο, δήλωνε τη στήριξή του σε καταλήψεις και αυτοοργανωμένα εγχειρήματα. Ως κυβέρνηση, ως επικεφαλής του κρατικού μηχανισμού, προσαρμόστηκε πολύ γρήγορα στο νέο του ρόλο. Η προσαρμογή αυτή εκφράζεται και μέσα από τη στάση του απέναντι στις καταλήψεις και τους δημόσιους χώρους.
Έτσι, από τη μία, συνέχισε την άμεση καταστολή των καταλήψεων (Acta et Verba στα Γιάννενα, Ελεύθερος Κοινωνικός Χώρος Σχολείο στη Θεσσαλονίκη, Ντουγρού στη Λάρισα), ως επιβεβαίωση της συνέχειας του Κράτους και της διάθεσής του να εμφανιστεί ως τηρητής της νομιμότητας. Χρησιμοποιώντας δηλαδή και αυτός την πιο «κλασική», «δεξιά» (αφτιασίδωτα κρατικιστική) τακτική καταστολής.
Από την άλλη, προκειμένου να μην απεμπολήσει εντελώς το «φιλοκινηματικό» του προφίλ αλλά και να καταφέρει να ελέγξει τα κινήματα, στοχεύει στην προσέγγισή τους ώστε να καταφέρει να τα αφομοιώσει και να τα ενσωματώσει. Απέναντι σε όσους αρνηθούν την ενσωμάτωση, ακολουθεί μια επικοινωνιακή τακτική πολιτικής, ηθικής και κοινωνικής απαξίωσης, ώστε να καταστεί ευκολότερη και με μικρότερο κοινωνικό αντίκτυπο και πολιτικό κόστος η καταστολή τους.
Η τακτική αυτή εξειδικεύεται από την εκάστοτε δημοτική αρχή ανάλογα με τις κατά τόπους συνθήκες, χρησιμοποιώντας ένα, όχι και τόσο νέο, αριστερό (μα εξίσου κρατικιστικό) πρότυπο καταστολής. Έτσι, στην περίπτωση της κατάληψης του Κενταύρου στη Ν. Φιλαδέλφεια, ο δήμαρχος παρουσιάζεται σαν υπερασπιστής του πράσινου, διώκτης των αυθαίρετων κτισμάτων και τηρητής της αστικής νομιμότητας ενάντια στα συμφέροντα του μαφιόζου-επιχειρηματία Μελισσανίδη. Στο Αιγάλεω η δικαιολογία του αντίστοιχου δημάρχου (λιγότερο «οικολόγου») είναι το χτίσιμο ενός νηπιαγωγείου μέσα στο άλσος του Μπαρουτάδικου. Στην περίπτωση της Βίλας Ζωγράφου ο δήμαρχος διατείνεται ότι θέλει να μετατρέψει την κατάληψη σε δημοτικό ωδείο, προσπαθώντας να στρέψει τους κατοίκους της περιοχής ενάντια στην κατάληψη.
Στην προσπάθειά του αυτή βρίσκει αρωγούς, πέρα από τη ΝΔ και το Πασοκ, τους δημοτικούς συμβούλους του ΚΚΕ και της Ανταρσύα στου Ζωγράφου. Γεγονός καθόλου τυχαίο. Η αντίληψη τόσο του Σύριζα όσο και της ευρύτερης αριστεράς (είτε ενδοκοινοβουλευτικής είτε εξωκοινοβουλευτικής) για το Κράτος και τη σχέση του με το Δημόσιο αποτελεί το κοινό έδαφος για τη συγκρότηση αυτής της συμμαχίας. Το Κράτος παρουσιάζεται όχι τόσο ως τηρητής της νομιμότητας αλλά, κυρίως, ως εργαλείο, ως μεσάζοντας ο οποίος προτίθεται να διαφυλάξει το «δημόσιο συμφέρον» απέναντι σε όσους το «επιβουλεύονται».
Το Κεφάλαιο και το Κράτος είναι φύσει επεκτατικά και δεν ανέχονται οτιδήποτε προσπαθεί να ξεφύγει από τον άμεσο έλεγχό τους. Το Κράτος παρουσιάζεται ως υπερασπιστής του δημοσίου και θέλει να συμπεριλάβει χώρους όπως οι καταλήψεις στη «δημόσια περιουσία». Από τη μεριά μας, αναρωτιόμαστε πόσο «δημόσια» είναι αυτή η περιουσία; Τόσο δημόσια που να πωλείται σε ιδιώτες προς ανάπτυξη (πχ ΤΑΙΠΕΔ), τόσο δημόσια που να παραχωρείται προς εκμετάλλευση σε μικρούς ή μεγάλους επιχειρηματίες με τη λογική ότι θα φορολογηθούν και το Κράτος θα αποκτήσει έσοδα. Τα οποία θα παραχωρήσει μέσω αναθέσεων έργων σε άλλους ιδιώτες. Το υποτιθέμενο «δημόσιο συμφέρον» πως ακριβώς εξυπηρετείται από αυτή τη διαδικασία; Το Κράτος αποφασίζει χωρίς να μας ρωτήσει το τι θέλει να πουλήσει και τι όχι από τη «δημόσια περιουσία», σε ποιον θέλει να το πουλήσει, ερμηνεύοντας κατά το δοκούν το «δημόσιο συμφέρον».
Ως αναρχικοί, απορρίπτουμε τόσο την ιδιωτικοποίηση όσο και την κρατικοποίηση των δημόσιων χώρων. Ακόμη κι αν, κατά τη διάρκεια ενός διεκδικητικού αγώνα, στραφούμε ενάντια στην ιδιωτικοποίηση ενός χώρου ή ενός κοινωνικού αγαθού (νερό, ρεύμα κλπ) αυτό επ’ ουδενί δε σημαίνει ότι υποστηρίζουμε την «εθνικοποίηση» ή την «κρατικοποίηση». Σε αντίθεση με την ταύτιση του «κρατικού» και του «δημόσιου» που επιχειρεί (και υποστηρίζει) η αριστερά, θεωρούμε ότι η κρατική-δημοτική ιδιοκτησία δεν μετατρέπει μια υπηρεσία, ένα κοινωνικό αγαθό ή ένα κτίριο σε δημόσιο. Η κρατική ιδιοκτησία δεν επιτρέπει τον έλεγχο και τη διεύθυνση από την ίδια την κοινωνία. Η κρατική διαμεσολάβηση και η απορρόφηση κοινωνικών λειτουργιών από το Κράτος εντείνει τον ατομισμό καθώς αντί οι τελευταίες να βασίζονται στην αλληλεγγύη και την αλληλοβοήθεια μεταξύ των ανθρώπων καταλήγουν να αποτελούν σχέση μεταξύ του ατόμου και του Κράτους.
Στοχεύουμε στη «δημιουργία νέων μορφών οργάνωσης των κοινωνικών λειτουργιών τις οποίες σήμερα εκπληρώνει το Κράτος μέσω της γραφειοκρατίας». Μόνο μέσα από την έννοια της Κοινωνικοποίησης και της Αυτοδιεύθυνσης μπορούμε να αντιληφθούμε την έννοια του Δημόσιου. Όταν δηλαδή η ίδια η κοινωνία αναλαμβάνει τη διεύθυνση και τη λειτουργία ενός χώρου, κτιρίου ή αγαθού. Όταν η ίδια αποφασίζει για τη χρήση του, η ίδια αναλαμβάνει τη διαχείρισή του.
Κάθε κατάληψη (οφείλει να) είναι μια νέα μορφή του σχετίζεσθαι μεταξύ των ανθρώπων, μια νέα κοινωνική σχέση. Ένας πραγματικά δημόσιος χώρος είναι κατά βάση οι ίδιοι οι άνθρωποι που συμμετέχουν σε αυτόν, οι ελεύθερες, ισότιμες και αλληλέγγυες σχέσεις που δημιουργούν σχετιζόμενοι με αυτόν, οι ανάγκες και οι επιθυμίες που προσπαθούν να ικανοποιήσουν μέσα από αυτές τις σχέσεις. Οι τελευταίες, όταν εδράζονται στην αλληλεγγύη, στην ισότιμη λήψη αποφάσεων, στην αντιεμπορευματική λειτουργία, στην άρνηση συνδιαλλαγής και τη διάθεση αποδέσμευσης από το Κράτος και το Κεφάλαιο, καθιστούν πραγματικά δημόσιο ένα χώρο.
Για έναν πραγματικά δημόσιο χώρο, όπως είναι αυτός της κατειλημμένης Βίλας Ζωγράφου, το σημαντικότερο είναι η συμμετοχή, η στήριξη, η αλληλεγγύη και η υπεράσπισή του, από την ίδια την τοπική κοινωνία. Αυτή είναι που καλείται καθημερινά να συμμετέχει, να συνδιαμορφώσει τα χαρακτηριστικά και το περιεχόμενο της κατάληψης, να βιώσει έναν άλλο τρόπο (αλληλέγγυο, ισότιμο, ελεύθερο) να σχετίζεται, να αρνηθεί τη διαμεσολάβηση του δήμου, του κράτους και των κομμάτων και να πάρει πραγματικά τη ζωή της στα χέρια της.
Ας ζυγίσουμε λοιπόν όλοι/ες τι είναι σημαντικότερο. Ένας δημόσιος χώρος οικειοποιημένος από τη γειτονιά ή ένα ακόμη νηπιαγωγείο που μπορεί να χτιστεί οπουδήποτε αλλού; Η ύπαρξη μια κατάληψης που δημιουργεί ένα νέο πεδίο σχέσεων ή μια ακόμη καφετέρια σε μια περιοχή «φιλέτο» με υπερκέρδη για τον ιδιώτη που αργά ή γρήγορα θα την εκμεταλλευτεί; Η ύπαρξη μιας κατάληψης που προωθεί ένα νέο τρόπο κοινωνικής οργάνωσης ή ένα ακόμα ωδείο στο οποίο θα παρακολουθούν μαθήματα όσοι έχουν την οικονομική δυνατότητα για αυτό;
Από τη μεριά μας έχουμε ήδη απαντήσει σ’ αυτά τα ερωτήματα. Κι ας μην ελπίζουν οι νεόκοποι διαχειριστές του Κράτους ότι θα καταφέρουν να αφομοιώσουν ή να καταστείλουν χώρους αγώνα που έχουν σταθεί όρθιοι και είδαν πολλές κυβερνήσεις να έρχονται και να παρέρχονται. Θα μας βρουν εκεί που στεκόμασταν πάντα. Απέναντί τους.
Στα πλαίσια του αγώνα μας για την καταστροφή του Κράτους και Κεφαλαίου, για τη δημιουργία μιας κοινωνίας βασισμένης στην ελευθερία, την ισότητα και την αλληλεγγύη, στηρίζουμε κάθε αυτοοργανωμένο εγχείρημα που κινείται σε αυτή την κατεύθυνση.
ΚΑΤΩ ΤΑ ΞΕΡΑ ΣΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΒΙΛΑ ΖΩΓΡΑΦΟΥ ΚΑΙ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΚΑΤΑΛΗΨΕΙΣ & ΑΥΤΟΟΡΓΑΝΩΜΕΝΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ
ΠΟΡΕΙΑ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΣΤΙΣ ΚΑΤΑΛΗΨΕΙΣ
Σάββατο 27/6, 12:00
Συγκέντρωση Πλατεία Γαρδένιας, Ζωγράφου